Geri Kazanılamayan Plastik
Neredeyse hepimizin kullandığı, Kullan At! ürünlerden olan plastik...
Hafif ve taşıması kolay olduğundan oldukça tercih edilen plastik, neredeyse her şeyin depolanmasını, taşınmasını sağlıyor. Geri kazanımı da mümkün diye kullanıp, tüketmekten vazgeçemiyoruz…
Geri kazanım kavramlarından olan plastiği belki de diğer atıklardan daha çok duyduk ve kullandık hatta kullanmaya da devam etmekteyiz.
Geri kazanım öyle bir anlatılmaya başlandı ki bizler, bir atık geri kazanılabilir olunca onun gerçek bir atık olmadığına inanmaya başlıyoruz, daha çok tüketilmesine başvuruyoruz.
Peki bunca insanın kullandığı atıklar geri kazanılmıyor mu? Elbette
kazanılıyor ama beraberinde olumsuzlukları da getiriyor…
Geri kazanım süreci, çoğu zaman kendi karbon ayak iziyle geliyor.
Hammaddeyle karşılaştırınca daha düşük karbon ayak izi ve daha az kaynak
tüketimi diyebiliriz. Bu kısma kadar bir problem yok, asıl iş bundan sonra
başlıyor. Geri kazanım süreci içinde gömülü bulunan çevresel yük bir atıktan
diğerine değişim gösteriyor. Bir ürünü geri kazanmak çevre-dostu olabilirken
diğer ürün için aynı şeyi söylemek mümkün olamıyor.
Plastikle ilgili doğru sanılan yanlışlardan biri, üstündeki sembollerle
ilgili. Bunlara reçine kodları da denilmekte. Bu reçine kodlar 7 adet olup, her
birinin içinde 1 den 7 ye kadar numaralar yer almaktadır. Bu numaralar plastiğin
hangi malzemeden üretildiğini bize göstermektedir. Bu sembollerin etrafında geri
dönüşümü gösteren oklar bulunuyor, bizde düşünüyoruz ki bu malzemeyi içeren
plastik dönüşüyor. Oysaki dönüşmüyor sadece ürün imal edilirken kullanılan
kimyasal bileşiğin tipini gösteriyor. Farklı türlerin geri kazanımı farklı
süreçler gerektiriyor. Yeni bir ürüne dönüştürebilmek için, plastiği tipine göre
dikkatlice ayırmak gerekiyor. Maalesef ki Türkiye’de bu işi yapabilecek
tesislerin sayısı oldukça az olup karşımıza bir zorluk olarak çıkıyor.
Bir PET şişeyi, su şişesini geri kazanmaya çalıştığımızda aynı amaçla kullanılan
bir su şişesine dönüştüremiyoruz. Bunun yerine bambaşka bir şeye dönüşüyor;
oyuncak, halı… Aslında kulağa hoş geliyor pet şişenin bir oyuncağa dönüşmesi.
Ama araştırmalara göre tekrar tekrar geri kazanılan bu ürünlerin kalitesi
gittikçe düşüyor ve aynı zamanda sağlık açısından da risklerin oluşabileceği
söyleniyor.
Ne yapalım öyleyse geri kazanmayalım mı direk atık olarak çöplerle mi
buluşturalım?
Hayır. Elbette geri kazanalım. Ama tam anlamıyla dönüşüm olmadığından çevre
– dostu davranış olmayacağını unutmadan... Geri kazanabilir sandığımız atıkların
aslında geri kazanabilir atık olmadığını unutmadan…
Elimizden geldiğince atık üretmemeye, atık üretmeyen seçenekleri seçmeye,
sunmaya çalışalım. Bizler bu fırsatları sunalım, sunalım ki gelecek nesillere
sürdürülebilir bir toplum hediye edelim…
Biz duyarlı olalım ki DOĞA olsun ,,.
Buket BOSTANCI
Bursa Teknik Üniversitesi
Çevre Mühendisliği
